Η μετάφραση τουριστικών κειμένων είναι ένα από τα αγαπημένα μου είδη. Σε ποιον δεν αρέσει να διαβάζει για διακοπές, τουριστικούς προορισμούς, εκδρομές, εναλλακτικές διαδρομές και, φυσικά… πεντανόστιμα φαγητά;
Όπως μια Ανάμνηση μεσογειακών θαλασσινών πάνω σε «κόντρα πλακέ» γιαουρτιού.
Όμως τα κείμενα αυτά χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή και μπορεί να αποδειχθούν πολύ πιο απαιτητικά από ό,τι φαίνεται με την πρώτη (ακόμα και τη δεύτερη) ματιά. Όλοι έχουμε δει απίστευτα μαργαριτάρια σε καταλόγους φαγητών και η ιδιαίτερη φύση τους απαιτεί τη μετάφραση από επαγγελματία και όχι από κάποιον που απλώς “ξέρει τη γλώσσα” ή βλέπει φανατικά Master Chef.
Βήμα 1: Συστατικά
Κυριολεξία – ο πελάτης πρέπει να ξέρει ακριβώς τι να περιμένει από το πιάτο του και να μην πρέπει να ζητήσει ένα σωρό διευκρινίσεις από το σερβιτόρο, ο οποίος λογικά δεν ομιλεί όλες τις γλώσσες [αυτός άλλωστε είναι και ο σκοπός των πολύγλωσσων menu].
Ακρίβεια – η διαφορά του sautee από το deep fried και το glazed είναι μεγάλη και ο σωστός μεταφραστής/στρια το ξέρει – ή ξέρει πώς να το μάθει a.k.a:
Ενδελεχής έρευνα (sous-vide, namelaka, ) – γιατί ό,τι δεν ξέρουμε, πρέπει να ξέρουμε πώς και πού το ψάχνουμε. Το κρεμέ είναι διαφορετικό από την κρέμα; Το τυρί gryuere είναι σαν τη δική μας γραβιέρα; Στο μενού ο σεφ μας γράφει πατάτα εκραζέ – υπάρχει περίπτωση να μην μπορούμε καν να φανταστούμε πώς γράφεται με λατινικούς χαρακτήρες ένα πιάτο/συστατικό για να το ψάξουμε!
Chef’s tip: Eλέγξτε διπλά και τριπλά τις μεταφράσεις σας για τυπογραφικά και άλλα θεματάκια. Οι γραφίστες συνήθως κάνουν απλώς αντιγραφή επικόλληση τα κείμενά σας και τα στέλνουν στο τυπογραφείο και θα είστε τυχεροί αν υπάρχει ένας καλός F & B Μanager που παρακολουθεί τη διαδικασία – επίσης σε όλους αρέσει να ψάχνουν τα “λάθη” του καταλόγου, τα οποία συχνά είναι απλώς διαφορετικοί τρόποι να πεις το ίδιο πράγμα. Να είστε σίγουροι ότι μπορείτε να υποστηρίξετε τις επιλογές σας και ότι έχετε τσεκάρει εσάς και τους συνεργάτες σας 100+1 φορές.
Βήμα 2: Εκτέλεση
Εφαρμόστε όλα τα παραπάνω και προσθέστε μια πρέζα αλατοπίπερο = φαντασία. Εδώ θα βάλετε όλη σας την τέχνη.
Η μετάφραση ενός καταλόγου εστιατορίου απαιτεί λεπτή ισορροπία γεύσεων και λέξεων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε πως εκτός από πιστή (απαραίτητο συστατικό) μια περιγραφή πρέπει να είναι και όμορφη, δελεαστική και… νόστιμη. Να κάνει τον πελάτη να μην μπορεί να διαλέξει μεταξύ των λαχταριστών πιάτων του μενού μας.
Η μετάφραση έχει τη δύναμη να απογειώσει ή να χαντακώσει ένα πιάτο. Ένα παράδειγμα: Χοιρινό λεμονάτο. Όλοι ξέρουμε τη γεύση του, είναι η γεύση Κυριακής στο πατρικό μας με λίγο άρωμα θυμάρι ή ρίγανη ανάλογα με τη μαγείρισσα. Μπορεί ακόμα και να είναι η σπεσιαλιτέ του σεφ στο παραδοσιακό εστιατόριο του χωριού, αλλά πώς θα το περάσετε αυτό στον ξένο πελάτη σας; Ποιος θα παραγγείλει ένα lemon pork αν δεν έχει κάτι να το κάνει λίγο πιο “πιπεράτο”; Δε χρειάζεται να βγάλετε από το μυαλό σας κάτι που ενδεχομένως να μην υπάρχει στο πιάτο αλλά μπορείτε πολύ ωραία να το “στολίσετε” λιγάκι με μπαχαρικά, αρωματικά βότανα, να πείτε πώς ψήθηκε κ.λπ. Να το πείτε pork casserole with lemon-herb sauce – ένα κλασικό κι αγαπημένο χοιρινό λεμονάτο!
Γι’ αυτό μην υποτιμάτε τα παραδοσιακά μενού, συχνά είναι τα πιο δύσκολα γιατί περιέχουν λέξεις/έννοιες/τρόπους μαγειρέματος άγνωστους σε άλλους λαούς. Τα γνωστά μας μπιφτεκάκια, είναι πολύ δύσκολο να μεταφραστούν έτσι όμορφα ζουμερά και λαχταριστά. Και όχι, αρνούμαι να τα γράψω σε κατάλογο beef patties!!!
Το ίδιο δύσκολα είναι τα gourmet menus – δεν ξέρω αν η μοριακή κουζίνα θα δώσει το σκήπτρο της στη note á note – αλλά τα εξεζητημένα συστατικά και οι περίπλοκοι συνδυασμοί τους θα συνεχίσουν να αποτελούν σπαζοκεφαλιά για τους απανταχού μεταφραστές.
Σας αφήνω με λίγο food for thought [pun intended] και για να δείτε από πρώτο χέρι την απόλαυση [sic] της μετάφρασης menu 🙂
Θέλετε να δοκιμάσετε; Γράψτε στα σχόλια τις δικές σας μεταφράσεις 🙂
- Αντρεκότ από χοιρίδιο με πουρέ τοπιναμπούρ, σάλτσα από βατόμουρα, στίλτον & άρωμα πεύκου
- Χταπόδι ψημένο σε κενό αέρος πάνω σε βελούδινη φάβα
- Chocolate mousse with ginger in strawberry gazpacho flavoured with hibiscus and warm puff pastry grissini
- Red yellowfin tuna tartar with cauliflower tabbuleh
- Μπουγιουρντί
